Winsumer klei opgegraven voor bakstenen de Tirrel
Ze hebben een prachtige warme oranje-rode kleur. Typerend voor Noord-Groningen: bakstenen uit Winsumer klei. Twee keer per jaar graaft steenfabriek Strating uit Oude Pekela klei op bij Winsum, op de plek waar vroeger het Reitdiep stroomde.
“Deze zeeklei geeft die specifieke warmrode kleur aan de baksteen”, zegt Marten Strating van de enige nog overgebleven steenfabriek in de provincie Groningen. “Deze kleur is heel typerend voor Noord-Groningen. Let maar eens op panden die zo rond 1900 zijn gebouwd, de meeste hebben deze kleur. Wij bakken ook stenen van Oost-Groninger klei uit de Dollard. Kijk die hebben een meer roodbruine kleur.”
Tot de jaren 80 werden bakstenen van Winsumer klei nog gebakken in Winsum, op de plek waar nu industrieterrein Lombok ligt. “Mijn vader was eigenaar van de steenfabriek in Winsum. Die ging ten onder tijdens de recessie in de jaren Tachtig. Wij hebben nog steeds het recht op ontginning van Winsumer klei. Die is ook ver buiten Groningen populair.”
De Tirrel is ontworpen door Team 4 architecten in Groningen. “Wij werden benaderd door Martine of we voor de Tirrel de typisch Noord-Groninger bakstenen wilden maken. Loop maar mee, ze liggen al klaar.” Buiten liggen de duizenden stenen ingepakt te wachten op de vrachtwagens die ze van Pekela naar Winsum rijdt. Naast die specifieke kleur hebben deze stenen ook gaten. “We hebben samen met Remix in Borger een aardbevingsbestendige mortel ontwikkeld. De combinatie van die mortel en deze stenen maakt de Tirrel aardbevingsbestendig.”
Naast de stenen liggen bergen klei uit Winsum en Beerta. “De natte klei gaat in de molen en komt er als een streng weer uit. Dat heeft als voordeel dat je iedere gewenste afmeting steen kunt maken. Je kunt er ook motiefjes in maken”, zegt Marten terwijl hij met zijn nagel in de klei krast. Als de klei de gewenste baksteenvorm heeft wordt het gedroogd en gebakken.
De tekst en foto's zijn afkomstig van de website van de Tirrel.
